ΓΙΑ ΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΗΛΙΟΥΠΟΛΕΩΣ ΓΕΝΝΑΔΙΟ ΠΟΥ ΠΑΡΕΦΡΟΝΗΣΕ

Φυσικά και το πιστεύω ότι η ταινία «Φθινοπωρινή Οδύνη» που έσπασε ταμεία στην Τουρκία φέτος , ήταν μια απόπειρα «ειλικρινούς συγγνώμης» από πλευράς των γειτόνων μας για τα Σεπτεμβριανά του 1955.

Φυσικά και πιστεύω αυτό που διάβασα: « Τρεις μέρες μετά την πρεμιέρα της ταινίας, ο διευθυντής της Χουριέτ Ερτουγρούλ Οζκιόκ , έγραφε: «όταν έβγαινα από την ειδική προβολή της ταινίας, ένας φίλος ζητησε τη γνώμη μου και γω του είπα: Είθε μετά από 20-30 χρόνια, να μην αναγκαστούμε να κάνουμε παρόμοια ταινία. Ο Θεός να φυλάει από την Τουρκία από αυτό το ρεζιλίκι».

Φυσικά και πιστεύω την ανταπόκριση του Ερντάλ Μπαλτσί στην Ολανδική Τράουν, ότι «οι Τούρκοι έχουν εκπλαγεί με την ταινία. Φαίνεται πως πολλοί δεν γνωρίζουν το πογκρόμ».

Φυσικά και η ταινία, αφού δεν ήταν ντοκιμαντέρ αλλά ταινία, θα ήταν μελό. Αναπόφευκτο.

Φυσικά τέλος, και βρίσκω πολύ φυσικό το σενάριο: Ενας Τούρκος μεγαλοαστός ερωτεύεται μια Ελληνίδα πόρνη.

Μόνο που το βρίσκω λίγο αγενές. Θα μπορούσε να είναι Ελληνας αστός που ερωτεύεται μια Τουρκάλα ιερόδουλο. Πώς να το κάνουμε, δεν ζητάς εύκολα συγγνώμη προβάλλοντας μια ρωμηά πόρνη του 1955, αντίθετα …πικάρεις όσο να ναι γλυκιά μου Τομρίς (Γκιριτλίογλου) . γιατί, για σκέψου: Δεν ξέρω πόσες πόρνες Ελληνίδες είχε η Πόλη τότε, γιατί το μόνο «σεξουαλικό κομμάτι» να θυμόμαστε που μας εχει μείνει από τα Σεπτεμβριανά είναι οι 2000 βιασμοί κοριτσιών και γυναικών.

Μόνο που, ο φίλοι μου οι Τούρκοι, σοκαρίστηκαν, ρεζιλεύτηκαν και ζήτησαν συγγνώμη για ό,τι έκαναν οι πρόγονοί τους στους δικούς μου το 1955 βλέποντας ένα ΨΕΜΜΑ στις κινηματογραφικές αίθουσες! Κι αυτή είναι η μεγάλη ειρωνεία και η μεγαλοπρεπέστερη των τραγωδιών: Ακόμα κι αν η τουρκική συγγνώμη «βγήκε» από αυθόρμητα χείλη, το γεγονός ότι ειπώθηκε χαραγμένη πάνω σε μια ιστορική ανακρίβεια, την καταδικάζει στη λησμοσύνη. Ας μην μακρηγορώ: Τι έμαθαν οι Τούρκοι σινεφίλ για το πογκρόμ του 1955; Ότι το οργάνωσαν και το υλοποίησαν εξαγριωμένα πλήθη εκτός ελέγχου.

Μόνο που , η Ντιλέκ Γκιουβέν, έχει αντίθετη άποψη: Η γνωστή πανεπιστημιακός δεν είχε παρά να ανατρέξει στα ιστορικά αρχεία: « Μια μικρή παρενόχληση στον ελληνικό πληθυσμό της Πόλης θα βοηθούσε», γράφει το σημείωμα μέλους της Βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα που εστάλη στην Τουρκία και που η Γκιουβέν ανακάλυψε… Σε συνέντευξή της δε στη Σαμπάχ, υποστήριξε σαφώς ότι τα επεισόδια εναντίον των Ελλήνων οργανώθηκαν από τη ΜΙΤ, ενώ στο Istambul Rumlari , όπου μπορεί κανείς να δει όλο το κείμενο της ιστορικού, μαθαίνουμε από το αρχείο του υποναυάρχου Φαχρί Τσοκέρ , δικαστή στη δίκη για τα Σεπτεμβριανά, πως στα χέρια του ο δικαστής εκείνος είχε δύο εκθέσεις. Μία που φέρνει στο φως την κρατική ευθύνη και μία συντεταγμένη από τη ΜΙΤ και σύμφωνα με την οποία τα επεισόδια είχαν οργανωθεί δήθεν από Τουρκοκύπριους κομμουνιστές.

Μόνο που το 2001, ο απόστρατος στρατηγός Σαμπρί Γιρμιμπεζογλού , παραδέχθηκε ότι το πογκρόμ του 1955 οργανώθηκε από το τμήμα Ειδικού Πολέμου και ήταν μια από τις επιχειρήσεις εξαναγκασμού της μη μουσουλμανικής μειονότητας για την οριστική φυγή της από την Τουρκία, μια επιχείρηση σύμφωνη με τις αγαστές συνήθειες και τακτικές της Τουρκικής ηγεσίας από το 1915 και μετά.

Στο http://www.scribd.com/doc/209218/- ο Βρυώνης «λέει τα πάντα» για τα Σεπτεμβριανά. Και στο http://www.antibaro.gr/national/septembriana.pdf, ο Κυρατζόπουλος λέει αυτό που δεν είπε « η Φθινοπωρινή Οδύνη»: Το γιατί τα Σεπτεμβριανά ήταν γενοκτονία και όχι μια απλή τουρκική επίθεση πλήθους που δυσκόλεψε την αγάπη ενός Τούρκου και μιας Ελληνίδας ιερόδουλης καθυστερώντας την ελληνοτουρκική φιλία των σημερινών Ανανιστών για 54 ολόκληρα χρόνια. Πώς γίνεται να δεχθείς μια συγγνώμη όταν αυτός που τη λέει, εξακολουθεί να είναι μακριά από την ιστορική αλήθεια; Δεν ξέρω.

Ξέρω ότι σύμφωνα με δημοσίευμα της 12 Αυγούστου 2008 της εφημερίδας Ραντικάλ (http://www.radikal.com.tr/), τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1995 εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης είχαν οργανωθεί από το Γραφείο Ειδικού Πολέμου (Özel Harp Dairesi), το οποίο αποτελούσε τον μηχανισμό, που είχε στηθεί από το ΝΑΤΟ για την αποτροπή του κομμουνιστικού κινδύνου.

Οι πρώτες συγκεντρώσεις και ομιλίες ξεκίνησαν κατά τις 4:30 το απόγευμα, ενώ οι πρώτες ταραχές πρέπει να ξεκίνησαν γύρω στις 5:30. Φυσικά, η ώρα ενάρξεως των τουρκικών επιθέσεων εποίκιλλε από συνοικία σε συνοικία. Επιθέσεις εναντίον των Ελλήνων και των περιουσιών τους έλαβαν χώρα και στην ευρωπαϊκή και στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και στις νήσους Χάλκη και Πρίγκηπο, από Τούρκους που μεταφέρθηκαν εκεί με πλοιάρια.

Με στρατιωτική πειθαρχία κινούμενος ο τουρκικός όχλος, ο οποίος ανερχόταν σε δεκάδες χιλιάδες άτομα, κινήθηκε κατά παντός του ελληνικού. Μέσα σε εννέα περίπου ώρες (διότι σε πολλά σημεία οι βανδαλισμοί συνεχίστηκαν και μετά την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου μετά τα μεσάνυκτα) καταστράφηκαν ολοσχερώς 1004 σπίτια, ενώ άλλα περίπου 2500 υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές. Καταστράφηκαν επίσης 4348 καταστήματα, 27 φαρμακεία, 26 σχολεία, 5 πολιτιστικοί σύλλογοι, οι εγκαταστάσεις 3 εφημερίδων, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές, 21 εργοστάσια, 110 ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια, 73 εκκλησίες, ενώ συλήθηκαν πάρα πολλοί τάφοι σε 2 κοιμητήρια, καθώς και οι τάφοι των πατριαρχών στην Μονή Βαλουκλή.

Ξέρω ότι τουλάχιστον 30 Έλληνες σκοτώθηκαν και εκατοντάδες άλλοι κακοποιήθηκαν βάναυσα. Σε δύο περίπου χιλιάδες υπολογίζονται από τους κύκλους της ομογενείας οι βιασμοί, αν και επισήμως καταγγέλθηκαν μόνο 200, για ευνόητους λόγους.

Ιδιαίτερο μίσος επεδείχθη κατά των ιερωμένων, αφού πολλοί απ’ αυτούς ξυλοκοπήθηκαν αγριότατα, άλλοι γυμνώθηκαν και διαπομπεύθηκαν, εξαναγκαζόμενοι να φωνάζουν: «Η Κύπρος είναι τουρκική», ενώ υπάρχουν μαρτυρίες ότι σε κάποιο ιεροδιάκονο έγινε αναγκαστική περιτομή. Ο Επίσκοπος Παμφίλου Γεράσιμος και ο ηλικιωμένος μοναχός Χρύσανθος Μαντάς ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου, ενώ ο Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως Γεννάδιος παρεφρόνησε από τους ξυλοδαρμούς και ύστερα από λίγο χρόνο απεβίωσε.

Ξέρω ότι μετά την ανάδειξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην πρωθυπουργία στις 6 Οκτωβρίου 1955 και την αποχή της Ελλάδος από γυμνάσια του Ν.Α.Τ.Ο. στην Μεσόγειο, η Άγκυρα υποχρεώθηκε να αποδώσει μια στοιχειώδη ηθική ικανοποίηση στην Ελλάδα: Στις 24 Οκτωβρίου τίμησε σε ειδική τελετή στο στρατηγείο του Ν.Α.Τ.Ο. στην Σμύρνη την ελληνική σημαία, την οποία ύψωσε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών. Σημειώνεται δε ότι, ταυτόχρονα με την έναρξη των ανθελληνικών γεγονότων στην Κωνσταντινούπολη, ο τουρκικός όχλος στην Σμύρνη επετέθη και κατέστρεψε το εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής, που λειτουργούσε στο στρατηγείο του Ν.Α.Τ.Ο. για τις ανάγκες των Ελλήνων αξιωματικών, λεηλάτησε τα σπίτια τους, ενώ προπηλάκισε αρκετούς από αυτούς.

Ξέρω πως από τα μέλη της κυβερνήσεως Μεντερές, συμμετοχή στην διοργάνωση του ανθελληνικού πογκρόμ φαίνεται να είχαν, εκτός από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, οι Μαχμούτ Τζελάλ Μπαγιάρ, Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Μεχμέτ Φουάτ Κιοπρουλού, πρώην Υπουργός Εξωτερικών, Φατίν Ρουστού Ζορλού, Υπουργός Εξωτερικών, Ναμίκ Γκεντίκ, Υπουργός Εσωτερικών, Ετχέμ Μεντερές, Υπουργός Αμύνης και Φαχρεττίν Κερίμ Γκιοκάυ, βαλής (κυβερνήτης) της Κωνσταντινουπόλεως.

Στις 27 Μαΐου 1960 ομάδα αξιωματικών υπό τον στρατηγό Τζεμάλ Γκιουρσέλ κατέλαβε την εξουσία και οδήγησε σε δίκη 592 μέλη και συνεργάτες του Δημοκρατικού Κόμματος. Πολλοί απ’ αυτούς δικάστηκαν σε περισσότερες της μιας δίκες. Μια από τις σημαντικότερες δίκες ήταν αυτή για το Πογκρόμ της 6ης – 7ης Σεπτεμβρίου 1955. Ο Γκεντίκ αυτοκτόνησε λίγο μετά την επικράτηση του πραξικοπήματος. Οι Μπαγιάρ και Ετχέμ Μεντερές δεν δικάστηκαν καθόλου για την συμμετοχή τους στην διοργάνωση του πογκρόμ, ενώ ο Κιοπρουλού αθωώθηκε. Ο Γκιοκάυ απλώς στερήθηκε των πολιτικών του δικαιωμάτων. Ένοχοι ευρέθησαν μόνον οι Μεντερές και Ζορλού, γι’ αυτό και καταδικάστηκαν σε φυλάκιση 6 ετών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για άλλη, πολύ πιο ασήμαντη υπόθεση, αυτή της καταχρήσεως κεφαλαίων, ο Μεντερές καταδικάστηκε σε φυλάκιση 14 ετών και 2 μηνών. Αν και οι Μεντερές και Ζορλού καταδικάστηκαν στην εσχάτη των ποινών και απαγχονίστηκαν στην νήσο Ιμραλί, τον Σεπτέμβριο του 1961, εκείνο που εβάρυνε στην θανατική καταδίκη τους ήταν οι κατηγορίες για παραβίαση του Τουρκικού Συντάγματος.

Ξέρω πως οι Τούρκοι πρόξενοι της Θεσσαλονίκης, ο θυρωρός του Προξενείου που τοποθέτησε την βόμβα και ο φοιτητής Οκτάυ Εγκίν που μετέφερε την βόμβα στην Θεσσαλονίκη αθωώθηκαν. Ο Εγκίν αργότερα διορίστηκε Γενικός Διευθυντής Κρατικής Ασφαλείας και αργότερα Νομάρχης στην Νεάπολη (Nevşehir) της Καππαδοκίας.

Ο πρόεδρος του Σωματείου «Η Κύπρος είναι Τουρκική» Χικμέτ Μπιλ κατέθεσε στο δικαστήριο ως μάρτυρας κατηγορίας. Αργότερα απεστάλη από την τουρκική κυβέρνηση ως ακόλουθος Τύπου στην Τουρκική Πρεσβεία στην Βηρυτό.

Ξέρω , στην τελική, ότι η «καλημέρα» και η «συγγνώμη» θα πρέπει να ναι πάντα αποδεκτές ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ και το πιστεύω και γω αυτό. Και συμμερίζομαι την αισιοδοξία του Οικουμενικού Πατριάρχη μας, του Βαρθολομαίου, που δηλώνει –εξ αφορμής της ταινίας- πως «είμεθα όντως ολίγοι,αλλά κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει με μαθηματική ακρίβεια το μέλλον της Χριστιανοσύνης και της Ρωμηοσύνης σ αυτήν την Πόλη…». Μα όσο μου καρφώνεται στο μυαλό ότι οι Τούρκοι αισθάνθηκαν σοκ και ντροπή βλέποντας μια ταινία που δεν έλεγε τα ιστορικά γεγονότα όπως ακριβώς συνέβησαν, τόσο περισσότερο ανακαλώ την Οδύνη Ελλήνων σαν του Μητροπολίτη Ηλιουπόλεως Γενναδίου που παρεφρόνησε από το ξύλο και πέθανε και τόσο περισσότερο εντείνεται ο φόβος μου πως η «Φθινοπωρινή Οδύνη» δεν ήταν παρά η «κίνηση καλής θέλησης» εις απάντησιν κάτι ιστορικών βιβλίων που μιλούν για συνωστισμό στη Σμύρνη. Και τότε , άθελά μου, ανακαλώ το σχοινί του Πατριάρχη: «Το μάρμαρο μένει βουβό και θε να μείνει ακόμα,
ποιος ξέρει ως πότ’ αμίλητο το νεκρικό σου στόμα.
Κοιμάται κι ονειρεύεται και τότε θα ξυπνήσει,
όταν στα δάση, στα βουνά, στα πέλαγα, βροντήσει το φοβερό μας κήρυγμα.
«Χτυπάτε, πολέμαρχοι! Μη λησμονείτε το σχοινί, παιδιά, του πατριάρχη!»

Το ανακαλώ όχι ως εθνικιστική ιαχή που θα «γαλακτοτροφήσει» μάχες κατά του ισλάμ. Μα ως απάντηση στην εκπεφρασμένη επιθυμία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της Τουρκίας «στην 500^η επέτειο της Άλωσης να μην υπάρχει ούτε ένας Ελληνας στην Πόλη». Έχουν περάσει 500 +56 χρόνια από την 29^η Μαϊου 1453. Και το σχοινί του Πατριάρχη καλά κρατεί: Δεν ξέρω αν έχει Ελληνίδες ιερόδουλες , μα Ρωμηούς, έχει ακόμα στην Πόλη.